...wszystko, co dzieje się dzisiaj jest rezultatem tego, co wydarzyło się wczoraj.
...wszystko, co dzieje się dzisiaj jest rezultatem tego, co wydarzyło się wczoraj.
W dniach 21-22 marca odbyła się w Słupsku XIV Sesja Paleolimnologiczna organizowana przez Uniwersytet Pomorski oraz Polskie Towarzystwo Limnologiczne. Tym razem temat przewodni sesji brzmiał: Ekosystemy wodne – przemiany i presje na skali czasu. Nasz zespół zaprezentował trzy postery dotyczące aktualnie realizowanych badań.
Struktura warw i chronologia osadów Jeziora Gorzyńskiego (Polska NW)
Maria Kril, Alicja Bonk, Wojciech Tylmann
Wpływ pożarów roślinności na funkcjonowanie jeziora Holzmaar
Alicja Bonk, Stella Birlo, Bernd Zolitschka
Wstępna ocena zmian jakości wód jeziora Priamy w oparciu o analizę okrzemkową
Iwona Bubak, Alicja Bonk
W nowym artykule opublikowanym w czasopiśmie Science Advances, prezentujemy szczegółowe wyniki badań nad depozycja mikroplastiku w trzech jeziorach zlokalizowanych na Łotwie. Znaleźliśmy cząstki mikroplastiku we wszystkich jeziorach, także w osadach znacznie starszych niż 1950, który uznawany jest za początek antropocenu. W zależności od kształtu i rozmiarów, mniej wydłużone cząstki były znajdowane głębiej w osadach, co świadczyć może o ich mobilności w kolumnie osadu. W konkluzji podkreślamy, że rozmieszczenie mikroplastiku w rdzeniach osadów może być mylącym wskaźnikiem początku antropocenu. Badania zostały zaprojektowane i były koordynowane przez naszych kolegów z Latvian Institute of Aquatic Ecology w Rydze. Miłej lektury!
Dimante-Deimantovica I., Saarni S., Barone M., Buhhalko N., Stivrins N., Suhareva N., Tylmann W., Vianello A., Vollertsen J. 2024. Downward migrating microplastics in lake sediments are a tricky indicator for the onset of the Anthropocene. Science Advances, 10: eadi8136. DOI 10.1126/sciadv.adi8136. LINK
W dniach 11–15 grudnia, w San Francisco odbył się coroczny zjazd Amerykańskiej Unii Geofizycznej (American Geophysical Union, AGU). AGU to największa na świecie konferencja tego typu, w której każdego roku bierze udział przeciętnie ponad 25 tysięcy uczestników z całego świata. W tym roku reprezentował nas Maurycy Żarczyński, który uczestniczył osobiście w zjeździe, gdzie przedstawił dwa postery oraz był współautorem kolejnych dwóch wystąpień:
Żarczyński M., Jiménez-Moreno G., Anderson R.S., Fawcett P.J., Staley S.E, Markgraf V., McKay N., Kaufman D.S., 2023, A Novel Perspective on the American Southwest Hydroclimate Over the Last 130k Years: A High-Resolution, Hyperspectral Record of Aquatic Productivity and Lake Level Changes From Stoneman Lake (Arizona), AGU Fall Meeting 2023, San Francisco, USA, 11–15.12.2023.
Żarczyński M., Tsitelashvili N., Tylmann W., Trapaidze V., Kril M., 2023, A Millennium in the High Caucasus: A High-Resolution, Multiproxy Investigation of Lake Kelitsadi (Georgia, Europe) During the Last 1000 Years, AGU Fall Meeting 2023, San Francisco, USA, 11–15.12.2023.
Marshall L., Kaufman D.S., Bigelow N.H., Cohen E.C., Damon B.M., Finney B., Medina M.J., Schuur E., Żarczyński M., 2023, A 15,600 Year Record of Productivity and Environmental Change in Eight Mile Lake and its Watershed, Central Alaska, AGU Fall Meeting 2023, San Francisco, USA, 11–15.12.2023.
McKay N., Kaufman D.S., Arcusa S., Edge D., Erb M.P., Hancock C., Rose Kolus H., Routson C., Żarczyński M., Marshall L., Roberts G., Telles F., 2023, The 4.2 ka Event is not Remarkable in the Context of Century-Scale Holocene Climate Variability, AGU Fall Meeting 2023, San Francisco, USA, 11–15.12.2023.
W listopadzie 2023 r. Wojtek Tylmann uczestniczył w ekspedycji terenowej do południowej Australii w ramach projektu “Regional reconstruction of water availability to extend instrumental hydroclimatic records into the Late Holocene – a high-resolution investigation of calendar-year-dated natural archives from maar lakes in the Newer Volcanic Province, south-eastern Australia”. Kierownikiem projektu jest Prof. Bernd Zolitschka z Uniwersytetu w Bremie, natomiast partnerem australijskim Prof. Jonathan Tyler z Uniwersytetu w Adelajdzie. Trzytygodniowa wyprawa miała na celu pobranie rdzeni osadów z jezior wulkanicznych regionu Newer Volcanic Province. Te kraterowe jeziora mogą stać się ważnymi stanowiskami dla lepszego rozpoznania zmian klimatu na południowej półkuli. Obecnie realizowany projekt zmierza do wstępnego rozpoznania osadów kilku jezior i wyselekcjonowania najbardziej obiecującego obiektu do rekonstrukcji zmian środowiska w skali czasowej ostatnich kilkudziesięciu tysięcy lat. Pracownia Badań Paleośrodowiskowych jest partnerem w projekcie i będzie odpowiedzialna za określenie wieku pobranych osadów.
W nowym artykule opublikowanym w czasopiśmie The Holocene Ala Bonk i współautorzy prezentują zmiany pokrycia terenu i występowanie pożarów w ostatnich 3000 lat. Badania oparte są na rocznie laminowanych osadach Jeziora Lubińskiego (zachodnia Polska) i wskazują na to, że za wymienione zmianami stoi głównie działalność ludzka na badanym terenie. Zachęcamy do lektury!
Bonk A., Makohonienko M., Tylmann W. Online first. Human-induced fires and land-use change in Lubusz Land (western Poland) derived from Lake Lubińskie sedimentary record. The Holocene. DOI 10.1177/09596836231211818. LINK
W artykule przedstawiona jest analiza rdzenia torfowego z Beerberg w Turyngii. Celem opracowania było scharakteryzowanie zmian szaty roślinnej w późnym holocenie, a także ocena czy powiązanie wielu wskaźników (pyłki, makrofosylia, biomarkery) rozszerzy możliwości interpretacji zapisu kopalnego. W efekcie uzyskano kompleksowy obraz rozwoju badanego stanowiska i zmian spowodowanych czynnikami klimatycznymi w trakcie małej epoki lodowej oraz czynnikami antropogenicznymi np. odwodnieniami. Miłego czytania!
Thomas C.L., Jansen B., Czerwiński S., Gałka M., Knorr K-H., Emiel van Loon E., Egli M., Wiesenberg G.L.B. 2023. Comparison of paleobotanical and biomarker records of mountain peatland and forest ecosystem dynamics over the last 2600 years in central Germany. Biogeosciences, 20: 4893-4914. DOI 10.5194/bg-20-4893-2023. LINK
W nowym artykule opublikowanym w czasopiśmie Earth System Science Data prezentujemy dekadową serie danych z monitoringu Jeziora Żabińskiego. Monitoring prowadzono z użyciem pułapek sedymentacyjnych, pomiarów limnologicznych i hydrochemicznych, a także wykorzystano dane meteorologiczne. To prawdziwie wspólny wysiłek naszej grupy. Miłego czytania!
Tylmann W., Bonk A., Borowiak D., Głowacka P., Nowiński K., Piłczyńska J., Szczerba A., Żarczyński M. 2023. Investigating limnological processes and modern sedimentation at Lake Żabińskie, northeast Poland: a decade-long multi-variable dataset, 2012–2021. Earth System Science Data, 15: 5093–5103. DOI 10.5194/essd-15-5093-2023. LINK
W dniu 13.10.2023 odbyła się publiczna obrona rozprawy doktorskiej Agnieszki Szczerby pt. „Tracking climate signals in lakes of northeastern Poland: modern sedimentation studies using chrysophyte cysts and diatoms”. Rada Dyscypliny Nauki o Ziemi i Środowisku nadała stopień naukowy doktora z wyróżnieniem. Praca doktorska jest efektem kilkuletnich badań realizowanych w ramach projektu NCN 2015/18/E/ST10/00325. Gratulujemy!
W laboratorium naszej Katedry zainstalowano mikroskop polaryzacyjny z fotometrem pracujący z systemem TIDAS. Sprzęt pozwoli na pomiar odbicia światła od węgielków, co przyczyni się do rozwoju metody. Pierwsze pomiary planowane są już na listopad 2023. Zakup był możliwy z projektu NCN o nr 2021/43/D/ST10/00212 kierowanego przez Alę Bonk.
Kolejny artykuł prezentujący wyniki naszego monitoringu Jeziora Żabińskiego został opublikowany w Freshwater Biology. Badania wykonane przez Agnieszkę Szczerbę odkrywają związki pomiędzy sezonowymi zmianami warunków meteorologicznych a zbiorowiskami okrzemek i cyst złotowiciowców. Monitoring prowadzono z użyciem pułapek sedymentacyjnych, pomiarów limnologicznych i hydrochemicznych, a także wykorzystano dane meteorologiczne. Praca została wykonana we współpracy z dr. Sergi Pla-Rabes (CREAF, Barcelona). Miłej lektury!
Szczerba A., Pla-Rabes S., Tylmann W. 2023. Control of diatom and chrysophyte cyst dynamics by a meteorologically driven mixing regime in eutrophic Lake Żabińskie, northern Poland. Freshwater Biology, 68: 1503–1517. DOI 10.1111/fwb.14144. LINK
XXI Kongres INQUA odbył się w Rzymie w dniach 14-20 lipca. Byliśmy współautorami dwóch wystąpień zaprezentowanych przez naszych współpracowników ze Szwajcarii i Rumunii:
Evidence for natural lake anoxia events during abrupt climate change in the last 130 ka in Eurasia
Zahajská P., Schouten S.J., Schmidhauser N., Zander P.D., Sirocko F., Zolitschka B., Garcia M.L., Tjallingii R., Zhou X., Lami A., Vogel H., Stebich M., Tylmann W., Grosjean M.
Two millennia of fire activity: influence of climate and people in a peat-bog from Western Romanian Carpathians
Haliuc A., Bonk A., Magyari E., Korponai J., Gogaltan F., Stache A., Longman J., Veres D.
W laboratorium naszej katedry zainstalowano spektrometr mikro-XRF M4 Tornado. Będzie on służył przede wszystkim do analiz składu chemicznego zaimpregnowanych próbek osadów w bardzo wysokiej rozdzielczości przestrzennej. Pierwsze analizy planowane są na jesień 2023, po przeprowadzeniu pomiarów testowych. Chętnych do współpracy zapraszamy!
W dniach 19-23 czerwca Alicja Bonk i Wojciech Tylmann gościli w Niemczech na Uniwersytecie w Bremie. Dzięki współpracy z Prof. Berndem Zolitschką przeskanowano rdzenie z dwóch jezior za pomocą skanera XRF, a także opróbowano rdzeń osadów z jeziora Holzmaar. Otrzymane wyniki będą służyły realizacji projektu NCN (2021/43/D/ST10/00212) kierowanego przez Alę.
W czasie wolnym udało się zwiedzić stare miasto, przywitać z Muzykantami z Bremen, jak również cieszyć się spacerem wzdłuż Wezery.
36 Międzynarodowy Kongres Sedymentologiczny odbył się w Dubrowniku (Chorwacja) w dniach 12-16 czerwca. Ala Bonk wzięła udział w tym wydarzeniu i zaprezentowała dwa postery dotyczące aktualnie realizowanych przez nas badań.
Postery:
Limnological responses to human activity: an example of varved record of Lake Lubińskie (western Poland)
Bonk A., Piotrowska N., Żarczyński M., Enters D., Makohonienko M., Rzodkiewicz M., Tylmann W.
Are diatoms and chrysophyte cysts reliable indicators of meteorological conditions? A case study from eutrophic Lake Żabińskie, northeastern Poland
Agnieszka Szczerba, Alicja Bonk, Sergi Pla-Rabes, Wojciech Tylmann
W dniach 17-19 maja odbyła się w Gliwicach 14 Międzynarodowa Konferencja „Methods of Absolute Chronology”. Wojciech Tylmann został zaproszony do wygłoszenia wykładu plenarnego otwierającego konferencję, zaprezentowaliśmy również dwa postery dotyczące naszych bieżących badań.
Wykład plenarny:
From modern sedimentation processes to Holocene-long timescales: a long way to robust chronologies for lake sediments
Wojciech Tylmann
Postery:
210Pb and 137Cs dating of recent sediments from crater lakes in Mexico
Wojciech Tylmann, Paweł Etmański, Isabel Israde, Reza Safaierad, Marttiina Rantala, Nathalie Fagel
Carbonates isotopic response on physical and chemical condition of water for 50 Polish lakes”
Alicja Ustrzycka, Natalia Piotrowska, Denis Didier Rousseau, Konrad Kaczmarek, Alicja Bonk, Wojciech Tylmann, Janusz Filipiak